درد ناگهانی انگشت پا — علل، تشخیص و مراقبت

علل پوستی و سطحی

ناخن در گوشت رفته (Ingrown toenail)

وقتی لبه‌ی ناخن هنگام کوتاه‌کردن یا به‌خاطر فشار کفش به داخل پوست فشار می‌آورد، ممکن است التهاب، درد و گاهی عفونت ایجاد شود.

علائم: درد موضعی کنار ناخن، قرمزی یا تورم؛ در موارد پیشرفته خروج چرک.

درمان اولیه:

• خیساندن پا در آب گرم و نمک ۲–۳ بار در روز (۱۵–۲۰ دقیقه).
• پماد آنتی‌بیوتیکی موضعی در صورت دسترس (در صورت نبود، ادامه‌ی آب‌نمک و خشک نگه داشتن محل).
• اجتناب از کفش تنگ و کوتاه نکردن بیشتر ناخن.

تاول یا جسم خارجی زیر پوست

اصطکاک کفش یا ورود جسم ریز (خار، پرز، شیشه) می‌تواند حس سوزنی یا ناگهانی ایجاد کند. با ذره‌بین بررسی و در صورت مشاهده‌ی جسم آن را با ابزار استریل خارج کنید.

علل مفصلی و عمقی

التهاب مفصل (نقرس یا آرتریت)

التهاب مفصل می‌تواند باعث درد عمیق، تورم و گرمی موضعی شود. در نقرس شروع ناگهانی، بسیار دردناک و اغلب شبانه است.

درمان: داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (با مشورت پزشک)، اصلاح رژیم غذایی و پیگیری برای تشخیص علت زمینه‌ای.

آرتریت مزمن

در آرتروز یا روماتیسم درد معمولاً تدریجی است ولی گاهی تشدید ناگهانی پیدا می‌کند. بررسی تخصصی برای تعیین علت و درمان طولانی‌مدت لازم است.

علل عصبی و عروقی

فشار مکرر یا کفش نامناسب می‌تواند به عصب فشار بیاورد و درد تیرکشنده یا شوکی ایجاد کند. در صورت وجود کرختی، مورمور یا درد منتشر باید بررسی عصبی انجام شود.

علل عفونی

اگر پوست اطراف ناخن گرم، قرمز یا چرکی شود احتمال عفونت وجود دارد (پارونیشیا یا سلولیت سطحی).

درمان: شست‌وشو با آب گرم و نمک، پماد آنتی‌بیوتیک موضعی و در صورت وجود چرک یا گسترش التهاب مراجعه به پزشک برای تجویز آنتی‌بیوتیک خوراکی و احتمال تخلیه‌ی موضعی.

مراقبت‌های اولیه در منزل

• خیساندن پا در آب ولرم و نمک (۱۵–۲۰ دقیقه، روزی ۲–۳ بار).
• خشک و تمیز نگه داشتن محل بعد از هر بار خیساندن.
• پوشیدن کفش‌های راحت و باز تا فشار از روی محل برداشته شود.
• اجتناب از استفاده از مواد محرک مانند الکل، بتادین غلیظ یا روغن‌های خانگی روی ناحیهٔ ملتهب.

پیشگیری

• کوتاه کردن ناخن به صورت صاف (نه مورب) و به‌اندازه‌ی مناسب.
• انتخاب کفش با نوک پهن و اندازهٔ مناسب.
• حفظ بهداشت پا و خشک نگه داشتن بین انگشتان.
• کاهش عوامل مستعدکننده‌ی نقرس (در صورت سابقه)، مانند مصرف زیاد گوشت قرمز و نوشابه‌های قندی.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

• عدم بهبودی یا تشدید علائم طی ۲–۳ روز.
• گسترش قرمزی یا تورم.
• خروج چرک یا ترشح زرد/سبز.
• تب یا درد شدیدی که فعالیت روزمره را مختل کند.