آیا شما هم مرتب هندزفری بلوتوثی‌تان را شارژ می‌کنید؛ اما باز هم نگران تمام‌شدن باتری آن در طول روز یا در حین تماس‌های خود هستید؟ افراد زیادی مثل شما این دغدغه را دارند. هندزفری‌های بی‌سیم، واقعا یکی از جذاب‌ترین و لذت‌‌بخش‌ترین فناوری‌های چند سال اخیر هستند؛ اما یک نقطه ضعف بزرگ دارند: نیاز به باتری و شارژ!
بیشتر هندزفری‌های بلوتوثی از باتری‌های لیتیوم-یونی استفاده می‌کنند که عمر محدود و مشخصی دارند. طول عمر آن‌ها نه تنها به دفعات استفاده، بلکه به شیوه نگهداری و شارژ شما بستگی دارد. این عنی با رعایت چند نکته تخصصی؛ اما ساده، می‌توانید بدون هیچ هزینه‌ای، کاری کنید که باتری هندزفری شما عملا دوام و عمر مفید بیشتری داشته باشد. بیایید در ادامه این نکات را با هم مرور کنیم.
باتری هندزفری شما چطور کار می‌کند؟
بیشتر هندزفری‌های بلوتوثی از باتری‌های لیتیوم-یون (Lithium-ion) یا لیتیوم-پلیمر استفاده می‌کنند. این باتری‌ها برخلاف تصور بسیاری از کاربران، عمر همیشگی ندارند و بعد از تعداد مشخصی چرخه شارژ و تخلیه، ظرفیت خود را به‌تدریج از دست می‌دهند. (چرخه شارژ یعنی شارژشدن کامل از صفر تا صد درصد و سپس تخلیه کامل.)
هر بار که این چرخه تکرار می‌شود، مقداری از ظرفیت اصلی باتری کاهش پیدا می‌کند. بنابراین، خالی‌کردن کامل باتری یا شارژکردن مداوم آن تا صد درصد، می‌تواند عمر مفید آن را کوتاه‌تر کند. نکته مهم‌تر این است که دمای محیط هم تاثیر زیادی دارد؛ گرمای زیاد یا سرمای شدید می‌تواند ساختار داخلی سلول‌های باتری را تغییر دهد و باعث کاهش ظرفیت شود. دانستن این موارد کمک می‌کند تا رفتار روزمره خود را طوری تنظیم کنید که فشار کمتری به باتری وارد شود. حالا برویم سراغ نکات ریزتر و تخصصی‌تر:
1- شارژ را بین 20 تا 80 درصد نگه دارید
آیا می‌دانستید که نحوه شارژکردن شما بیش از هر چیز دیگری روی دوام باتری تاثیر می‌گذارد؟ شاید پیش خود تصور کنید که شارژ یک هندزفری کاری ندارد؛ فقط کافی است آن را به یک کابل شارژر متصل کرد؛ در صورتی که چند نکته کوچک می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند.
یکی از بزرگترین اشتباهات رایج این است که اجازه دهید باتری کاملا خالی شود و سپس آن را تا ۱۰۰ درصد شارژ کنید. در صورتی که هر بار تخلیه کامل باتری یک شوک جدی به آن وارد می‌کند و به مرور زمان باعث کاهش ظرفیت آن می‌شود. پس همیشه سعی کنید قبل از رسیدن باتری به زیر 20 درصد آن را شارژ کنید.
باتری‌های لیتیوم-یون در حالت شارژ بین 20 تا ۸۰ درصد بهترین عملکرد و بیشترین عمر مفید را دارند. حفظ این محدوده طلایی، فشار کمتری به ساختار شیمیایی این باتری‌ها وارد می‌کند. (این قانون را هنگام شارژکردن گوشی موبایل جدید خود، ساعت هوشمند و هر گجت دیگری که باتری لیتیوم یونی دارد، رعایت کنید.)
2- پس از شارژ کامل، هندزفری یا کیس را از برق جدا کنید
اتصال طولانی‌مدت به شارژ یکی دیگر از اشتباهاتی است که احتمالا شما هم زیاد تکرار می‌کنید. وقتی بعد از پرشدن باتری شارژر از آن جدا نمی‌شود، دمای آن بالا می‌رود و در نتیجه سلامت باتری تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
از آن طرف، رساندن شارژ به ۱۰۰% هم در صورت تکرار فشار زیادی به باتری وارد می‌کند. بنابراین، حتی اگر یک روز پر مشغله در پیش رو دارید و نگران خالی‌شدن باتری هندزفری خود هستید، باز هم بهتر است شارژ را در حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد متوقف کنید.
3- از شارژر مناسب استفاده کنید
آیا می‌دانستید که نباید از پاوربانک و شارژر موبایل برای شارژ کردن هندزفری بلوتوث استفاده کرد؟ بسیاری از افراد عادت دارند که با همان شارژر گوشی خود یا پاور بانک برای هندزفری استفاده می‌کنند. در صورتی که این کار اشتباه است.
استفاده از شارژرهای بسیار قوی (به خصوص شارژرهای فست‌شارژ جدید) می‌تواند در درازمدت به باتری کوچک هندزفری فشار وارد کند. در صورتی که، باتری‌های کوچک هندزفری برای پذیرش آن حجم بالای جریان طراحی نشده‌اند.
به‌علاوه، استفاده از کابل‌ها و آداپتورهای نامرغوب و غیراستاندارد هم ممکن است به مدارهای شارژ داخل کیس یا خود هندزفری آسیب بزند. پس همیشه از کابل و شارژر اصلی و استاندارد خود هندزفری یا کیس شارژ استفاده کنید. اگر هم قصد استفاده از شارژر دیگری را دارید، به استانداردهای ولتاژ و آمپر تعیین‌شده توسط تولیدکننده توجه کنید و مدلی بخرید که برای هندزفری‌ها هم مناسب باشد.
نکته: استفاده از شارژرهای بی‌سیم ایمن است و خطری برای باتری هندزفری شما ندارد؛ با این حال، این نوع شارژرها گرمای بیشتری تولید می‌کنند. به همین دلیل بعضی توصیه می‌کنند تا جای ممکن از شارژ سیمی استفاده کنید.
4- مراقب گرما باشید: دشمن شماره یک باتری!
گرما بدترین دشمن باتری‌های لیتیوم-یون است. شارژکردن یا استفاده از هندزفری در دمای بالا، عمر مفید باتری را به صورت تصاعدی کاهش می‌دهد، چون دمای زیاد، فرآیند تخریب شیمیایی داخل باتری را بسیار سریع‌تر می‌کند.
- هنگام شارژ: هرگز هندزفری یا کیس شارژ را زیر نور مستقیم خورشید، کنار پنجره یا نزدیک منابع گرما (مانند بخاری، اجاق گاز، یا حتی روی لپ‌تاپی که داغ کار می‌کند) قرار ندهید.
- هنگام استفاده: گرمای زیاد، سرمای شدید یا رطوبت بالا، باتری‌های لیتیومی را به معنای واقعی ضعیف می‌کنند. بهترین دما، برای استفاده از این گجت‌ها، محدوده ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد است. اگر در محیطی بسیار گرم (مثلا داخل ماشین پارک شده در تابستان یا سونا) یا سرد قرار گرفتید، سعی کنید کمتر یا حداقل در مدت زمان کوتاه‌تری از هندزفری استفاده کنید.
- در صورت عدم استفاده: اگر قرار است برای مدت طولانی از هندزفری استفاده نکنید (مثلا بیش از یک ماه)، آن را در مکانی خنک و خشک و با شارژ تقریبا ۵۰ درصد نگهداری کنید.
5-ولوم صدا را بالا نبرید!
یکی از ساده‌ترین و موثرترین روش‌ها کم‌کردن ولوم صداست. با این که باورکردنش سخت است؛ اما این اصل فیزیکی یک دلیل علمی دارد.برای تولید صدای بلندتر، آمپلی‌فایر (تقویت‌کننده صدا) داخل هندزفری باید انرژی الکتریکی بیشتری از باتری بکشد.
به همین دلیل حتی یکی دو درجه کم‌کردن حجم صدا می‌تواند تاثیر زیادی بگذارد. مثلا اگر حجم صدا را از ۱۰۰ درصد به ۷۰ درصد کاهش دهید، بسته به مدل هندزفری، می‌توانید ۲۰ تا ۳۰ درصد در مصرف باتری صرفه‌جویی کنید. با این کار، نه تنها عمر باتری را افزایش می‌دهید، بلکه به شنوایی خود هم آسیبی نمی‌رسانید.
6- برای افزایش عمر باتری هندزفری بلوتوثی از منبع فاصله نگیرید
هرچه فاصله بین هندزفری و دستگاه منبع (گوشی یا لپ‌تاپ) بیشتر باشد، هندزفری باید توان بیشتری صرف کند تا سیگنال بلوتوث ضعیف را حفظ کند. بنابراین، اگر می‌خواهید شارژدهی هندزفری شما مدت زمان بیشتری دوام بیاورد، سعی کنید دستگاه منبع را در نزدیکی هندزفری (ترجیحا در محدوده دید) نگه دارید. زمانی که فاصله کم و اتصال قوی باشد، مصرف باتری در حالت بهینه قرار می‌گیرد.
7- به‌روزرسانی نرم افزاری را فراموش نکنید
شاید عجیب به نظر برسد؛ اما بسیاری از شرکت‌ها از طریق به‌روزرسانی فریمور (Firmware)، عملکرد باتری هندزفری را بهبود می‌دهند. به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری معمولا شامل بهینه‌سازی مدیریت انرژی، کاهش مصرف در حالت آماده‌به‌کار و رفع باگ‌های مربوط به اتصال بلوتوث هستند. بنابراین اگر هندزفری شما اپلیکیشن اختصاصی دارد، هر از گاهی به‌روزرسانی‌ها را بررسی کنید. نصب این نسخه‌های جدید می‌تواند بدون هیچ تغییر فیزیکی، زمان شارژدهی و پایداری عملکرد را افزایش دهد.
8- قابلیت‌های اضافی را غیرفعال کنید (ANC, EQ, Multipoint)
هندزفری‌های مدرن پر از ویژگی‌های جذاب هستند که هر کدام هنگام فعال‌بودن، بخشی از شارژ باتری را مصرف می‌کنند. بنابراین، اگر یاد بگیرید که کدام ویژگی‌ها را در چه زمانی خاموش کنید؛ می‌توانید مدت زمان بیشتری روی شارژدهی هندزفری خود حساب کنید:
- مالتی‌پوینت (Multipoint): اگر هندزفری شما قابلیت اتصال هم‌زمان به چند دستگاه را دارد، احتمالا انرژی مضاعفی مصرف می‌کند. چون یا مدام در حال اسکن برای پیداکردن دستگاه‌های بیشتر است یا در تلاش برای حفظ اتصالش به دستگاه‌های مختلف. بنابراین، اگر نیازی به اتصال هم‌زمان ندارید، این قابلیت را از طریق تنظیمات اپلیکیشن هندزفری غیرفعال کنید و آن را تنها به یک دستگاه متصل نگه دارید. به‌علاوه، دستگاه‌های جفت‌شده قدیمی را هم از حافظه پاک کنید.
- تنظیمات اکولایزر (EQ) و تقویت بیس: استفاده از تنظیمات اکولایزر سنگین یا تقویت بیس (Bass Boost) معمولا توان بیشتری از پردازنده مصرف می‌کند و شارژ بیشتری از باتری. پس چاره‌ای نیست جز این که بین بیس قوی و شارژدهی طولانی‌تر یکی را انتخاب کنید.
- لغو نویز فعال (ANC - Active Noise Cancellation): قابلیت نویز کنسلینگ یا حذف نویز زمانی که فعال است، مدام صداهای محیط را پردازش کرده تا بتواند آن‌ها را خنثی کند. به همین دلیل یکی از بزرگترین مصرف‌کنندگان باتری است و تا 20 درصد بیشتر شارژ می‌کشد. پس اگر هندزفری نویز کنسلینگ دارید، بهتر است فقط در محیط‌های واقعا شلوغ (مثل هواپیما یا مترو) از ANC استفاده کنید. در محیط‌های آرام‌تر، آن را خاموش نگه دارید و به حالت معمولی (Pass-through یا Normal) بروید.
نکات مهم افزایش طول عمر باتری هندزفری در مواقع نگهداری یا عدم استفاده
حتی زمانی که از هندزفری استفاده نمی‌کنید، باتری آن همچنان دچار فرسودگی می‌شود؛ اما با سرعت کمتر. با رعایت یک سری نکات ساده می‌توانید این سرعت را به حداقل برسانید:
9- در صورت عدم استفاده، آن را خاموش کنید
بسیاری از هندزفری‌ها پس از مدتی عدم استفاده، به حالت "آماده به کار" (Standby) می‌روند. در این حالت همچنان در حال مصرف شارژ باتری هستند تا بتوانند اتصال بلوتوث را حفظ کرده و سریعا تماس‌ها را برقرار کنند.
به همین علت، اگر برای مدت طولانی (مثلا بیش از یک ساعت) از هندزفری استفاده نمی‌کنید، آن را داخل کیس شارژ قرار دهید. قراردادن در کیس، در واقع به این معناست که هندزفری کاملا خاموش می‌شود و در عین حال کمی هم شارژ ذخیره می‌کند تا برای استفاده بعدی آماده باشد. البته بعضی از هندزفری‌ها دکمه‌ای برای خاموش‌کردن دارند. اگر هندزفری شما از این مدل است، می‌توانید با دکمه هم آن را خاموش کنید.
10- تمیزی رابط‌های شارژ را جدی بگیرید
اگر رابط‌های فلزی روی هندزفری یا داخل کیس شارژ کثیف باشند (به خصوص با جرم گوش، عرق و گرد و غبار)، ممکن است شارژ به درستی و به صورت پایدار انجام نشود. این کثیفی‌ها باعث می‌شوند که هندزفری به طور مکرر و نامنظم شروع به شارژشدن کند یا در حین شارژ انرژی بیشتری هدر دهد.
بنابراین، هر چند وقت یک بار با استفاده از دستمالی خشک و نرم یا یک گوش‌پاک‌کن بسیار کوچک و کمی الکل ایزوپروپیل (ایزوپروپیل بهترین نوع الکل برای تمیزکردن قطعات الکترونیکی است)، محل اتصال‌ها را به آرامی تمیز کنید.
11- هندزفری را فراموش نکنید
اگر خیلی کم از هندزفری استفاده می‌کنید و گاهی تا ماه‌ها به سراغش نمی‌روید، آن را از یاد نبرید. اولا همان‌طور که گفتیم حدودا تا 50درصد آن را شارژ کنید. در صورت عدم استفاده در طولانی مدت، هر چند هفته یک بار هندزفری را شارژ کنید. خالی‌شدن کامل باتری و ماندن طولانی در این حالت می‌تواند باعث تخلیه عمیق و خرابی دائمی شود.
یک هندزفری با باتری قوی بخرید
در نهایت اگر خیلی شارژدهی هندزفری بلوتوثی برایتان اهمیت دارد، باید مدلی بخرید که باتری آن بزرگ و با ظرفیت بالا باشد. مثلا، هندزفری‌های گردنی در زمینه شارژدهی کلا نسبت به ایربادها قوی‌تر هستند. به علاوه، بعضی از مدل‌های کامل بی‌سیم هم شارژدهی‌های عجیبی دارند که در مقاله زیر چند نمونه از آن‌ها را معرفی کرده‌ایم:
با افزایش طول عمر باتری از هندزفری بلوتوثی خود بیشترین لذت را ببرید
افزایش عمر باتری هندزفری بلوتوثی به معجزه یا ابزار خاصی نیاز ندارد. کافی است بدانید باتری شما چگونه کار می‌کند، چطور باید شارژ یا نگهداری شود و در چه شرایطی بهتر دوام می‌آورد. با رعایت چند نکته ساده مثل حفظ محدوده شارژ، خاموش‌کردن قابلیت‌های پرمصرف و نگهداری در دمای مناسب، می‌توانید عمر باتری را تا دو برابر افزایش دهید و از شنیدن موسیقی یا برقراری تماس، بدون نگرانی از تمام‌شدن شارژ، لذت ببرید.
