قطع 24 ساعته اینترنت موبایل به بهانه مقابله با ریزپرنده‌ها در روسیه

در حالی که ناظران می‌گویند پهپادهای اوکراینی از اینترنت موبایل استفاده نمی‌کنند، روسیه قطع اینترنت را به‌عنوان ابزار پیش‌فرض مدیریت بحران انتخاب کرده است. از این پس اینترنت موبایل سیم‌کارت‌هایی که به شبکه این کشور وارد می‌شوند با هدف مقابله با ریزپرنده‌ها تا 24 ساعت کاملاً قطع می‌شود.

این سازوکار به این صورت کار می‌کند که هنگام احراز هویت مجدد دستگاه پس از بازگشت از رومینگ، ترافیک آن وارد حالت قرنطینه می‌شود و تنها بعد از تأیید هویت، ارتباط دیتا بر می‌گردد. دولت روسیه می‌گوید این کار مانع از استفاده سیم‌کارت‌های روسی برای کنترل‌ از راه دور می‌شود اما مشکلات زیادی را برای مسافران و مرزنشین‌ها ایجاد کرده است.

راهکار موثر علیه پهپادها یا اقدام نمایشی؟

بر اساس اعلام وزارت توسعه دیجیتال، هر سیم‌کارتی که پس از اتصال به شبکه‌های خارجی دوباره به شبکه‌های داخلی روسیه برگردد، به‌صورت خودکار غیرفعال می‌شود تا زمانی که صاحب آن تأیید کند «کاربر انسانی» است و شیء پروازی بدون سرنشین نیست. البته کاربران برای بازیابی سریع‌تر دسترسی می‌توانند یک کپچا حل کنند یا با پشتیبانی اپراتور تماس بگیرند.

اما این سیاست پیامدهای غیرمنتظره‌ای به‌دنبال داشته است. در مناطق مرزی که گوشی‌ها به‌طور طبیعی بین اپراتورهای روسیه و کشورهای همسایه جابه‌جا می‌شوند، کاربران بدون اینکه از کشور خارج شده باشند، با قطع سرویس مواجه شده‌اند. مقام‌ها به ساکنان این مناطق توصیه کرده‌اند که رومینگ خودکار را غیرفعال کنند تا گوشی‌شان به عنوان مسافر تشخیص داده نشود.

به نقل از TechSpot، با وجود همه توصیه‌ها، قطعی‌های گسترده به‌ویژه در منطقه اولیانوفسک، جایی میان مسکو و قزاقستان، مشکل‌ساز شده است. مقامات محلی می‌گویند این محدودیت‌ها بنا به دستور مسکو اجرا شده و تنها با تصمیم مقامات فدرال قابل لغو است.

این روند با سیاست‌های جدید دولت در جهت متمرکزسازی کنترل ارتباطات زیر نظر سرویس امنیت فدرال (FSB) هم‌راستا است. طرح قانونی تازه‌ای در دست بررسی است که به FSB اجازه می‌دهد در مواجهه با «تهدیدات نوظهور» بدون نیاز به تأیید رگولاتوری این کشور، دستور قطع اینترنت یا سرویس موبایل را صادر کند.

گرچه دسترسی به برخی خدمات داخلی مانند Yandex، VK ،Odnoklassniki و پورتال دولتی Gosuslugi معمولاً حفظ می‌شود، اما سرویس‌های مستقل و پیام‌رسان‌های رمزگذاری‌شده در طول این محدودیت‌ها با افت شدید سرعت یا مسدودسازی موقت روبه‌رو هستند. اوایل امسال نیز دولت روسیه تصمیم گرفت تماس صوتی در پیام‌رسان‌هایی مانند تلگرام و واتس‌اپ را برای «مقابله با کلاهبرداری دیجیتال» محدود کند که بسیاری آن را ادامه سیاست‌های امنیتی زمان جنگ می‌دانند.

با وجود ادعاهای رسمی، منتقدان می‌گویند اکثر پهپادهای مورد استفاده در جنگ از GPS یا سامانه‌های هدایت داخلی استفاده می‌کنند و ارتباطی با شبکه موبایل ندارند. نهادهای حقوق دیجیتال مانند Access Now معتقدند این قطع گسترده اینترنت بیشتر کارکرد نمایشی و سیاسی دارد.